Rahim Kanseri Bilimsel Belirtileri Nelerdir
Rahim Kanseri Bilimsel Bulguları Nelerdir
Kadınlarda görülen kanserlerin % 15’i rahim kanseridir ve kadın kanserleri arasında en sık görülen ikinci kanser türüdür. Rahim kanseri, rahim kası ve rahim içi döşemesini ve birtakım şahıslarda rahim ağzını etkileyebilmektedir. Rahim kanserinin çoklıkla tedavi edilebilir bir kanser türü bulunduğunun altını çizmekle beraber, her bayanın hayat boyu % 0.08 oranında bu riski taşıdığını söylemek doğru olur.
Rahim kanseri genelde 50 yaş üzeri kadınlarda görülmektedir ve 50 yaşın altındaki kadınlarda görülme riski de çok düşüktür. Kadınların korkulu rüyası olan rahim kanseri % 80 oranla az ilerlemiş ülkelerde görülmektedir. Zira bu kanserin en mühim namacıylai HPV enfeksiyonudur.
Kadının olağan dışı olarak yaşadığı; düzensiz kanamalar, kötü kokulu vajinal akıntı, ağrı, kilo kayıbı rahim kanserinin genel bulguları olarak sıralanabilir. Bu açıklananden biri ya da birkaçının fark edilmesi halinde vakit kaybetmeden hekime başvurmak gerekir. Zira erken belirleme edilir ve tedaviye başlanırsa tamamiyle iyileşme mümkünlülüğü % 90’dır.
Rahim kanseri nedir
Normal şartlar altında sıhhatli bir kişide bedenin dokularını ortaya getiren sıhhatli hücreler kendi kendine derli toplu olarak büyür, bölünür ve yenilenir. Bu yenilenme prosedürü de bedeni sıhhatli kılar. Fakat birtakım durumlarda belirli hücreler anormal bir şekilde gelişir ve denetimsiz olarak büyür. İşte bu halde iyi huylu ya da kötü huylu tümörler ilerlemeye başlar. Bunların kötü huylu olanları da kanser şeklinde tanımlanır. Kadınların en sık yaşadığı ikinci kanser türü olan rahim ağzı kanseri ise aynı bağlamda rahmin alt evresinde, serviks adı verilen hücrelerin anormal bir şekilde büyümesidir. Özellikle yavaş yavaş gelişen bir hastalıkken, birtakım formları birtakım kadınlarda süratli bir şekilde gelişebilir. Hatta birtakım olgularda rahim ağzı kanseri bedenin diğer bölgelerine yaseneabilir.
Rahim kanseri bulguları nelerdir
Rahim kanseri gerçekte pek çok net bulgu verilen amacıyla bayanın kendi bedeninu tanıması, farkında olması tespit amacıyla çok mühimdir. Kadının anormal oranda kanama, sık sık lekelenme, normal dışı bir akıntı ya da menopozdan sonra kanama ya da lekelenme olması rahim kanserinin en net bulgularıdir. Bu açıklanan bir vakit devam edebilir ya da geçici de olabilir. Fakat en çok da menopozdan sonra görülen her kanama, muhakkak hekime başvurmak amacıyla bir sebeptir. Bu kanamaların hafif ya da kuvvetli olması halin önemini değiştirmez, her türlü normal dışı kanamada hekime gidilmelidir.
Rahim kanserinin en dikkat çekici işaretleri
Vajinadan gelen çok az kanlı, fakat sulu ve kokulu akıntı,
Cinsel temas ardından kanama,
Menopoz devresine girmemiş kadınlarda adet vakitları aralarında yaşanan kanamalar,
Cinsel temas ardından ağrı, karında ağrı ve karında rahatsızlık hissi,
Kanamaya ek olarak görülen halsizlik, kilo kayıbı ve kabızlık,
Cinsel temas ardından ya da banyo yaptıktan sonra kanama,
1 haftadan daha uzun vakitn kanama,
21 günden daha kısa Aralıklarla görülen adet kanaması,
Menopoza girdikten 1 sene ya da daha uzun vakit atlattıktan sonra ortaya gelen kanamalar,
Karnın alt evresinde hissedilen ağrılar ve şişlik şeklinde sıralanabilir. Fakat bu açıklanan net olarak rahim kanserine işaret etmeyebilir. Bunların her biri anormal haller bulunduğu amacıyla netlikle namacıylaleri araştırılmalıdır.
Rahim kanseri namacıyla olur?
Diğer pek çok kanser türü gibi rahim kanserine de tam olarak neyin sebep bulunduğu bilinmemektedir. Fakat birtakım faktörlerin rahim kanseri olma tehlineti artırdığı da bilinmektedir. Vücut gerçekte salgılanan hormonlara bağlı olarak fonksiyon gösterdiğinden pek çok kanser türü de hormonların azlığından, çokluğundan etkilenmektedir. Dolayısıyla kadınlardaki hormon düzensizlikleri rahim kanserine sebep olabiliyor. Rahim kanserinde tanınan namacıylaler ve tehlikeler de hormonlarla bağlantılı olan; erken yaşta başlayan adet, gecikmiş menopoz, kısırlık ve obezite (şişmanlık) gibi sorunlardır.
Rahim kanseri risk faktörleri nelerdir
En sık olarak karşılaşılan jinekolojik kanser türü rahim kanseridir. Kadınların % 2 – 3’ü hayatın bir devreinde rahim kanserine yakalanabilir. Bu kanser türü genelde 50 yaşın üzerindekilerde görülürken, en sık olarak 60 yaş seviyesinde rastlanır ve 40 yaşından ufak kadınlarda ise seyrek görülmektedir. Bu genel verilere ek olarak bir de birtakım kadınların yaştan bağımsız olarak rahim kanseri tehlineti diğer bayanlara göre daha sık barındırdıkları da bilinmektedir. Rahim kanseri tehlineti artıran bu faktörler bayanın;
Aşırı kilolu (obez) olması,
Adetlerinin düzensiz olması,
Hiç doğum yapmamış olması,
Kısır olması,
Diğer kanser türlerini ve bilhassa de meme kanserini tedavi etmek ya da önlemek amacıyla ilaçlar kullanmış olması,
Aile bireylerinde rahim kanseri olması,
Şeker hastalığı, yüksek tansiyon, safra kesesi hastalığı ya da tiroit hastalığı hayatası,
Menopoz tedavisi amacıyla uzun devre progesteronsuz östrojen hormonu almış olması,
Yüksek dozda hormon sahibi olan doğum denetim haplarını uzun vakit kullanması,
Sigara ve alkol bağımlılığı şeklinde sıralanabilir.
Rahim kanseri tespiti nasıl konur
Rahim kanseri kadında çoğu sıra dışı hale sebep olmakta ve netlikle açıklanan vermektedir. Bu bakımdan kadın anormal olarak yaşadığı hallerde hekime başvurmalıdır. Şikayetlerle hekime gidildiğinde rahim kanseri tespiti amacıyla alttaki yöntemler kullanılabilir.
Endometrial biyopsi: Doktor, ince bir plastik kateterle rahmin içersinden ufak bir oran doku alır ve bu doku mikroskopla incelenir. Bu sayede anormal hücrelerin zenginliği ya da yokluğu belirleme edilir.
Vajinal ultrason: Doktor, rahim içi dokusunun kalınlığını ve rahmin büyüklüğünü vajinal ultrasonla denetim eder.
Histeroskopi: Doktor; ince, ışıklı bir teleskopla rahmin amacıylai gözler ya da gerek görülürse cerrahi araya girmek yapar.
Kürtaj: Doktor, rahim ağzını hafif genişleterek rahmin içersinden doku alır ve araştırmaya gönderir.
Endometrial biyopsi: Doktor, ince bir plastik kateterle rahmin içersinden ufak bir oran doku alır ve bu doku mikroskopla incelenir. Bu sayede anormal hücrelerin zenginliği ya da yokluğu belirleme edilir.
Vajinal ultrason: Doktor, rahim içi dokusunun kalınlığını ve rahmin büyüklüğünü vajinal ultrasonla denetim eder.
Histeroskopi: Doktor; ince, ışıklı bir teleskopla rahmin amacıylai gözler ya da gerek görülürse cerrahi araya girmek yapar.
Kürtaj: Doktor, rahim ağzını hafif genişleterek rahmin içersinden doku alır ve araştırmaya gönderir.
Rahim kanserinden bahsedildiğinde ilk olarak akla smear testi gelir. Fakat smear testi rutin bir jinekolojik denetimün ögesidir ve her vakit rahim kanserini saptamayabilir. Bu bağlamda smear testi rahim ağzı kanseri taraması amacıyla yapılmaktadır.
Rahim ağzı kanserinin aşamaları, anahtar noktaları
Rahim ağzı kanseri tespit edildikten sonra, kanser hücrelerinin servikse ya da bedenin diğer bölgelerine yaseneıp yasenemadığını bulmak amacıyla testler yapılır.
Kanser başladığı yerden bedenin diğer bölgelerine yaseneabilir.
Rahim ağzı kanserinin sınıflandırılması amacıyla Aşama 0’dan (en erken evre), Aşama IV’e kadar evreler tüketilir.
Rahim ağzı kanseri tespit edildikten sonra, kanser hücrelerinin servikse ya da bedenin diğer bölgelerine yaseneıp yasenemadığını bulmak amacıyla testler yapılır.
Kanserin servikse ya da bedenin diğer bölgelerine yaseneıp yasenemadığını bulmak amacıyla sarfedilen işleme evreleme adı verilir. Kanserin bu evreleme vakitcinde toplanan bulgular hastalığın evresini belirler. Tedaviyi planlamak amacıyla de aşamayı bilmek çok mühimdir.
Rahim ve rahim ağzı kanserini evreleme vakitcinde alttaki testler ve prosedürler kullanılabilir:
CT taraması (CAT taraması)
Vücut içersindeki alanların değişik açılardan çekilmiş bir dizi detaylı resmini yapan bir prosedür. Resimler bir röntgen cihazına bağlı bir bilgisayar doğrulusunda yapılır. İşlemde bir tür boya tüketilir ve bu boya damar amacıylae enjekte edilebilir ya da organların ve dokuların daha net görünmesine yardımcı olmak amacıyla içilebilir. Bu prosedüre bilgisayarlı tomografi adı verilir.
PET taraması (pozitron emisyon tomografi taraması
Vücuttaki malign (kötü huylu) tümör hücrelerini bulmak amacıyla oluşturulan bir prosedürdür. Bunun amacıyla bir damara az oranda radyoaktif glikoz (şeker) enjekte edilir. PET tarayıcı bedenin çevresinde döner ve bedende glikozun kullanıldığı yeri gösterir. Malign tümör hücreleri resimde daha parlak görünür. Çünkü normal hücrelerden daha aktiftir ve daha çok glikoz alırlar.
MRI (manyetik rezonans görüntüleme)
Vücuttaki alanların bir dizi detaylı resmini alabilmek amacıyla bir mıknatıs, radyo dalgaları ve bir bilgisayarın kullanıldığı bir prosedürdür. Bu prosedüre ilaveten nükleer manyetik rezonans görüntüleme (NMRI) adı da verilmektedir.
Ultrason muayenesi
Yüksek enerjili ses dalgalarının (ultrason) iç dokulardan ya da organlardan sektiği ve yankılar yaparak görüntüleme sağladığı bir prosedür. Ekolar, sonogram adı verilen beden dokularının bir resmini oluşturur. Bu resim daha sonra detaylı şekilde incelenmek üzere basılabilir.
Göğüs röntgeni
Göğüsteki organ ve kemiklerin röntgenle görüntülenmesidir. Röntgen, bedenin içersinden geçerek filme alınabilen ve bedenin içersindeki alanların resmini çekebilen bir tür enerji ışınıdır.
Sistoskopi
Vücuttaki anormal alanları denetim etmek, mesanenin ve üretranın amacıylae bakmak amacıyla oluşturulan bir prosedür. Üretradan mesaneye bir sistoskop yerleştirilir. Sistoskop, görüntüleme amacıyla bir ışık ve lense sahip olan ince, tüp aynısı bir alettir. Aynı vakitte sistoskopi, kanser bulgularınde mikroskop altında denetim edilen doku örneklerini çıkarmak amacıyla bir araca da sahip olabilir.
Laparoskopi
Hastalık bulgularıni denetim etmek amacıyla karın içersindeki organlara bakmak amacıyla cerrahi bir prosedür. Karın duvarında ufak insizyonlar (kesikler) yapılır ve insizyonlardan birine laparoskop (ince, ışıklı bir tüp) yerleştirilir. Organların çıkarılması ya da hastalık bulguları amacıyla mikroskop altında denetim edilecek doku örneklerinin alınması gibi prosedürleri yapmak amacıyla aynı ya da diğer kesiler yolu ile diğer aletler sokulabilir. Laparoskopi hem bir tanı hem de birtakım rahatsızlıklarda tedavi tekniği olabilir.
Tedavi evveli cerrahi evreleme
Kanserin servikse ya da bedenin diğer bölgelerine yaseneıp yasenemadığını öğrenmek amacıyla cerrahi işlem, yani ameliyat yapılır. Bazı hallerde, serviks kanseri olan bayanın rahmi tamamiyle çıkarılabilir. Tedavi evveli cerrahi evreleme genelde yalnızca klinik çalışmanın bir parçası olarak yapılır.
Tanılama ve evreleme hedefli oluşturulan bu testlerden, işlemlerden alınan veriler, rahim ağzı kanseri evresini saptamak amacıyla orijinal tümör biyopsisinin neticeleri ile beraber değerlendirilir.
Kanserin bedene yasenemasının üç yolu vardır: doku, lenf sistemi ve kan
Doku yolu ile: Kanser, başladığı yerden yakın bölgelere yaygınlaşır.
Lenf sistemi yolu ile: Kanser lenf sistemine girerek başladığı yerden yaygınlaşır. Kanser, lenf damarlarından bedenin diğer bölgelerine geçer. Kanser lenf sistemine girer, lenf damarlarından geçer ve bedenin diğer bir yerinde bir tümör (metastatik tümör) oluşturur.
Kan yolu ile: Kanser kana karışarak başladığı yerden yaygınlaşır ve kan damarlarından bedenin diğer bölgelerine geçer. Kanser kana girer, kan damarlarından geçer ve bedenin diğer bir yerinde bir tümör (metastatik tümör) oluşturur.
Kanserin bedenin diğer bir kısmına yaseneması hali “metastaz” olarak adlandırılır. Kanser hücreleri başladığı yerden (birincil tümör ) ayrılır ve lenf sistemi ya da kandan geçer. Metastatik tümör, primer tümörle aynı kanser türüdür. Örneğin, servikal kanser akciğere yaygınlaşırsa, akciğerdeki kanser hücreleri gerçekte servikal kanser hücreleridir. Hastalık akciğer kanseri değil, metastatik servikal kanserdir.
Rahim ağzı kanseri aşamaları
Aşama 0 (en erken evre)
Serviksin en içersinde astarda anormal hücreler bulunur. Bu anormal hücreler kanser olabilir ve yakındaki normal dokuya yaseneabilir .
Aşama I
Bu aşamada kanser yalnızca servikste görülür, yasenemamıştır. Aşama 1, belirleme edilen kanser hücrelerinin oranına bağlı olarak IA ve IB evrelerine, alt dizilere ayrılmaktadır